Aktualności

Posługiwanie się mapą i kompasem

Orientowanie mapy
W jakim celu orientujemy mapę? Zorientowana mapa odpowiada faktycznej rzeźbie terenu, pozwala nam się zorientować gdzie znajdują się poszczególne miejsca oraz jaki mamy obrać kierunek marszu. Mapy orientujemy w linii północ- południe. Góra mapy to północ (czasami można spotkać się z inaczej zorientowaną mapą, ale jest to wyraźnie na niej zaznaczone). Aby zorientować mapę należy położyć na niej kompas wzdłuż bocznej krawędzi lub siatki kartograficznej, następnie obrócić mapę razem z kompasem tak, aby igła kompasu wskazywała górę mapy, czyli północ, należy przekręcić także tarcze kompasu, aby miejsce na niej oznaczone jako północ pokrywało się ze wskazaniem igły.
W ten sposób mamy zorientowaną mapę, co pomoże nam w znacznym stopniu obrać właściwy kierunek marszu. Przy obserwacji terenu co jakiś czas, sprawdzaniu charakterystycznych punktów pozwoli nam to w miarę dokładnie osiągnąć wybrany cel. Aby jednak dokładnie wyznaczyć naszą drogę oraz miejsce docelowe powinniśmy wziąć pod uwagę deklinację magnetyczną. Czym jest deklinacja?

Deklinacja magnetyczna – biegun geograficzny oraz magnetyczny nie pokrywają się ze sobą, kąt zawarty między nimi to deklinacja. Musimy ją uwzględnić, aby dokładnie określić północ. Zależnie od miejsca na ziemi różnice mogą być bardzo małe lub bardzo duże (1 stopień skutkuje błędem 20 metrów na odcinku 1 kilometra). Przed wyjazdem w dany teren dobrze jest zapoznać się z odchyleniami deklinacji i nanieść ją na mapie w kilku różnych miejscach.
Na tej stronie można zapoznać się z deklinacją w każdym miejscu na ziemi: http://magnetic-declination.com/

W niektórych miejscach świata kąt ten może wynieść nawet 180 stopni. Dla przykładu w Katowicach wynosi ona 4° 20′ na wschód.
Aby wprowadzić poprawkę na nasz kompas należy obrócić tarczę kompasu o wartość deklinacji w przeciwnym kierunku. Przykładowo dla Katowic musimy obrócić tarczę kompasu o 4° 20′ na zachód, czyli w lewo. Następnie należy obrócić mapę (razem z kompasem) tak, aby igła wskazywała północ.
Proszę pamiętać, że w różnych punktach ziemi będzie to deklinacja wschodnia lub zachodnia. Na wyżej podanej stronie jest to wyraźnie opisane (EAST/WEST).
Możemy mieć problem jeśli znajdziemy się w jakimś zakątku świata i nie mamy naniesionych deklinacji na mapę ale jest na to sposób. Musimy mieć mapę oraz znać dokładnie nasze położenie na niej. Następnie należy określić azymut między jakimś charakterystycznym punktem w terenie a azymutem wynikającym z mapy. Różnica pomiędzy nimi to wartość deklinacji.
O azymutach oraz o odnajdywaniu miejsca na mapie w którym się znajdujemy napiszę w drugiej części poświęconej kompasowi.

Aut. Lentus Militaria